#waaromcocreatie: werken met idealisme in een complexe realiteit

Wat is jouw werk?

Je kan het in één zin samenvatten: met veel stakeholders samen het best mogelijke project definiëren en realiseren. Dat doen we met Common Ground specifiek voor projecten in de publieke ruimte.

Bij onze projecten is er sprake van veel verschillende belangen en noden. Ruimte is in Vlaanderen schaars en moet dienen voor leefkwaliteit, mobiliteit, energie, ecologie... 

Wij zijn een verbinder voor alle mensen die met schijnbaar verschillende agenda's aan tafel zitten en proberen ook de stem binnen te brengen van mensen die niet aan tafel zitten. We zoeken naar gemeenschappelijke doelen, bouwen vertrouwen en kijken welke stappen we kunnen vooruit zetten.

Ik ben de procesleider van een van onze projecten, coach andere medewerkers en geef creatief richting aan ons bedrijf.

Wat zijn de mooiste cocreatie-overwinningen waar je op terugkijkt?

Het project dat me het nauwst aan het hart ligt, is de overkapping van de ring van Antwerpen. Na jaren van impasse kozen burgerbewegingen, regionale en stedelijke overheidsdiensten en een twintigtal advies- en ontwerpbureaus ervoor om de leefbaarheid van de stad in cocreatie te verbeteren. Er kwam een nauwe samenwerking, nuance in het debat en ruimte voor dialoog. Dat was de basis voor niet één, maar vele wegen vooruit. 

Dat het mogelijk is om zelfs na een impasse van meer dan tien jaar, mensen samen te brengen en gemeenschappelijke projecten in gang te zetten, blijft me inspireren.

Welke meerwaarde heeft cocreatie volgens jou?

Cocreatie is altijd en voor iedereen een lerend proces. Dat alleen al heeft meerwaarde. Je groeit als persoon en ziet anderen groeien. De deelnemers verplaatsen zich in de schoenen van de anderen en leren hoe ze kunnen bijdragen aan een veilige context. Ze ontdekken dat conflict geen mislukking is, maar een deel van een proces. 

Een andere meerwaarde is dat je al heel vroeg in het proces luistert naar de bezorgdheden en ideeën van anderen. De uitkomst hiervan doet echt de ogen opengaan: door de intelligentie van meerdere partijen te combineren, kom je sowieso tot een beter resultaat. Dat dit resultaat dan ook nog eens een breed draagvlak heeft, is louter een bijproduct van een goed proces.

Je lijkt een nuchtere blik te hebben op wat cocreatie wel en niet kan. Op welke moeilijkheden anticipeer je?

Om te beginnen is de realiteit complex en vaak weerbarstig. In Common Ground werken we vanuit idealisme voor duurzaamheid. We streven naar het best mogelijke resultaat, maar soms moet je aanvaarden dat de realiteit weerbarstig is. Een prachtig, realiseerbaar en financieel onderbouwd idee waar een brede groep actoren achter staat, kan om welke reden dan ook alsnog onmogelijk te implementeren zijn. 

Een andere moeilijkheid bij projecten van ruimtelijke ordening, is ervoor zorgen dat elke stem eerlijk gehoord wordt. Misschien heb je hele groepen van mensen niet bereikt, of hebben zij geen interesse of ruimte in hun leven om mee aan tafel te zitten. We doen ons best om de belangen van deze mensen toch te behartigen via middenveldorganisaties.

Cocreatie komt nooit met een garantie op succes, maar een cocreatieproces dat je met openheid en oprechtheid leidt is nooit verloren moeite. Je brengt mensen samen en zet gedachten in gang. Misschien is de samenleving nog niet klaar voor de vernieuwende oplossing waarop jij bent geland. In dat geval is het waardevol om kiezelstenen te verleggen en zo te helpen het pad effenen.

Welke tips over cocreatie geef je ons mee?

• Denk niet in oplossingen, maar in strategische doelen. Verlies jezelf als procesfacilitator niet in de ontwikkeling van een oplossing, maar hou steeds het helikopteroverzicht. Wat is het doel? Wat draagt daaraan bij? Welke onderliggende problemen zijn er? Hoe kan de groep stappen vooruit zetten?
• Focus je communicatie en wees transparant over complexiteit. Veel mensen hebben niet de tijd om je verhaal volledig te begrijpen. Het belangrijkste is om te focussen op de grote doelen en helder te maken wat de complexiteit en beperkingen zijn. Zo ontstaat er enerzijds enthousiasme en anderzijds begrip voor het proces.
• Zet in op dialoog en persoonlijke ontwikkeling om een veilige context te creëren. Cocreatie is een kwetsbaar proces. Zowel voor de opdrachtgevers en deelnemers als voor jou als facilitator. Wat is een veilige ruimte? Wat mogen mensen van jou en van elkaar verwachten? Daar kan je enkel in dialoog antwoord op geven en afspraken over maken. Hoe je omgaat met kritiek, ongemak en conflict is dan weer iets waar je als persoon in groeit.

Gepost op 20 april 2021