Vlaams-Brabant zet stevige stap richting een werkzaamheidsgraad van 80%
De laatste jaren leek Vlaams-Brabant achter te hinken op de andere Vlaamse provincies op het gebied van werkzaamheid. Die conclusie berustte echter op foutieve cijfers. Nieuwe cijfers van Steunpunt Werk, dat de werkzaamheidsgraad per gemeente berekent, tonen een ander beeld: Vlaams-Brabant doet het beter dan gedacht.
In 2023 bereikte Vlaams-Brabant een werkzaamheidsgraad van 77,9 procent, goed voor de derde plaats in Vlaanderen. De vooruitgang blijkt zowel uit het algemene cijfer als uit groepen met een traditioneel lagere werkzaamheid.
Zo blijft er een verschil tussen mannen (80,8 procent) en vrouwen (75,1 procent), maar scoren de Vlaams-Brabantse vrouwen het hoogst. De participatie van vrouwen stijgt jaar na jaar en blijft een duidelijke troef voor de regio.
Kortgeschoolden en 55-plussers doen het beter dan in heel Vlaanderen
Opvallender nog is hoe goed kortgeschoolden het hier doen. Met een werkzaamheidsgraad van 63,6 procent scoort Vlaams-Brabant beter dan alle andere provincies, wat uitzonderlijk is voor deze groep. De trend zet zich door bij de middengeschoolden (76,2 procent) en de hooggeschoolden (90,3 procent), waar de cijfers eveneens hoog blijven. Ook bij de oudere werknemers springt de provincie eruit. In de groep 55- tot 64-jarigen is 70 procent aan het werk, wat Vlaams-Brabant opnieuw op de eerste plaats zet.
Wanneer gekeken wordt naar nationaliteit, volgt Vlaams-Brabant de algemene Vlaamse trend: Belgen scoren het hoogst, gevolgd door niet-Belgen uit Europa, terwijl personen met een niet-EU-nationaliteit, met 50,5 procent nog steeds behoorlijk lager scoren. Toch doet Vlaams-Brabant het ook voor deze laatste groep beter dan de andere provincies.
Laag aandeel niet-beroepsactieven
Een ander element dat in het oog springt, is het aandeel niet-beroepsactieven. Slechts 19,4 procent van de Vlaams-Brabantse bevolking op arbeidsleeftijd is niet actief, het laagste percentage in heel Vlaanderen. Dit betekent dat in Vlaams-Brabant minder mensen compleet buiten het arbeidsmarktverhaal vallen.
Gemeentelijk niveau
Tegelijk blijven de verschillen tussen gemeenten groot. Stedelijke gebieden, vergrijzende gemeenten en zones met een gemengd socio-demografisch profiel scoren anders dan woon- en pendelgemeenten.
In de Brusselse rand ligt de werkzaamheidsgraad lager, wat deels te verklaren is door de bevolkingssamenstelling: veel nieuwkomers, anderstaligen en kortgeschoolden starten vaker met een grotere afstand tot de arbeidsmarkt. Ook verhuisbewegingen spelen mogelijk een rol: kwetsbaarheden die in Brussel vaker voorkomen, verschuiven deels mee naar de rand. Zo beïnvloeden ze mee de werkzaamheidsgraad, die gebaseerd is op domicilie.
Deze lokale verschillen en uiteenlopende socio-demografische kenmerken tonen in elk geval aan dat Vlaams-Brabant een sterk divers beeld blijft vertonen (figuur 1).
Figuur 1: Gemeentelijke werkzaamheidsgraden voor provincie Vlaams-Brabant (bron: Steunpunt Werk - Vlaamse Arbeidsrekening o.b.v. DWH AM&SB - KSZ, BISA - bewerking VDAB) - Hoe lichter de kleur van het gebied, hoe lager de werkzaamheidsgraad.
In Leuven en andere centrumsteden ligt de werkzaamheidsgraad lager door de aanwezigheid van grote groepen studenten die in opleiding zijn en de diverse samenstelling van de bevolking. Leuven (71,3%) noteert daarmee het laagste cijfer in de provincie. Tegelijk trekt de stad pendelaars aan, waardoor veel werkenden elders wonen en bijdragen aan de werkzaamheidsgraad van de provincie waar ze gedomicilieerd zijn.
Geert Pauwels directeur VDAB Vlaams-Brabant en Brussel: “Vlaams-Brabant scoort als provincie goed qua werkzaamheidsgraad. Het is opvallend dat gemeenten in de Vlaamse Rand en Stad Leuven als grote tewerkstellingspolen echter een relatief lage werkzaamheidsgraad kennen. We blijven vanuit VDAB hard inzetten op de activering van kwetsbare groepen en bieden samen met partners zoals CVO's, Aviato, Actiris en lokale besturen intensieve taal- en competentieversterking aan. Een actief partnerschap blijft cruciaal om Vlaams-Brabant structureel te laten groeien.”
32 gemeenten overschrijden de kaap van 80%. Kortenaken scoort het hoogst, gevolgd door Rotselaar, Holsbeek, Boortmeerbeek en Zemst (82%). De laagste cijfers vinden we in de Rand, met Sint-Genesius-Rode, Machelen, Vilvoorde, Zaventem, Tervuren, Drogenbos, Wezembeek-Oppem, Linkebeek en Kraainem rond een werkzaamheidsgraad van 71%.
