Meer dan werk alleen
Rouwen als je je werk verliest is normaal. Want je verliest meer dan ‘een’ job en financiële zekerheid.
Werk geeft structuur aan je dagen en zorgt voor doelen om naartoe te werken. Het levert ook sociale contacten op. Het geeft je een plek in de maatschappij en het gevoel dat je ergens bij hoort. Vaak brengt werk ook zingeving, het gevoel dat je iets betekent voor een ander.
Als je je job verliest, verlies je dus ook een stukje van je dagelijks leven, sociale status. Je mag daar verdrietig of boos om zijn. Het zegt iets over hoe belangrijk je job voor je is.
Een uniek en persoonlijk proces
Je kan dezelfde rouwreacties hebben als wanneer je een dierbare verliest. Rouwen hoort bij verlies en is een uniek en persoonlijk proces.
Rouwen is geen logisch proces en doorloopt geen afgelijnde fases. De ene keer voel je verdriet, twijfel of boosheid. Je stelt jezelf misschien vragen zoals: ‘Wie ben ik zonder deze job?’ en ‘Hoe moet ik nu verder?’ Een andere keer voel je je net hoopvol en wil je actie ondernemen. Het is allebei oké.
Rouwen is heen en weer bewegen
Als je rouwt, beweeg je eigenlijk heen en weer tussen 2 kanten: de verlieskant en de herstelkant.
Aan de verlieskant sta je stil bij het verleden en de job die je verloren bent. Je denkt terug aan je job, moet huilen, mist je collega’s... Aan de herstelkant kijk je vooruit. Je gaat nieuwe plannen maken, een opleiding volgen, solliciteren...
Er is geen goede of foute kant, je hebt beide nodig. Het is gezond om te schakelen tussen verdriet en herstel. Iedereen heeft daarin een eigen tempo en een eigen voorkeur. Maar het is wel belangrijk dat je blijft heen en weer bewegen.
Merk je dat je blijft hangen aan 1 kant? Zet dan bewust kleine stapjes richting de andere kant. Kies kleine, haalbare dingen. Denk aan: muziek luisteren, wandelen, koffie drinken met vrienden… Veel activiteiten passen trouwens bij beide kanten.
Wanneer je vastloopt in je rouw
Zo’n 18% van de mensen loopt na ontslag vast in de rouw, ontdekte psycholoog en onderzoeker Janske Van Eersel. Dat heet gecompliceerde rouw. Je blijft dan hangen in het verlies of je gaat het net helemaal uit de weg.
- Zit je vast in het verlies? Dan is het moeilijk om je leven opnieuw op te bouwen. Je blijft piekeren over wat je anders had kunnen doen. Je reageert nog altijd heel emotioneel als het over je oude job gaat. Je voelt je leeg of machteloos. Je toekomst lijkt zinloos. Je kan zelfs angstig of depressief worden. Of de moed niet meer vinden om dingen te doen, zoals een nieuwe job zoeken, hobby’s oppakken...
- Vermijd je het verlies? Dan blijf je doorgaan zonder stil te staan. Je vermijdt alles wat aan je vorige job doet denken. Je spreekt bijvoorbeeld niet meer af met oud-collega’s, ook al had je hen graag. Of je doet bewust een omweg om niet langs je vroeger kantoor te moeten wandelen. Maar op een dag komt het toch weer naar boven. Soms maanden of jaren later. Dan denk je misschien dat je een burn-out hebt, maar eigenlijk is het je onderdrukte rouw.
Gecompliceerde rouw kan zwaar wegen en leiden tot een heleboel andere problemen. Het is dan belangrijk om hulp te zoeken.
Test hoe het met je gaat
Twijfel je of je vastzit? Vul de gratis WerkVerliesLijst in. Het duurt maar 5 à 10 minuten. En je krijgt meteen een resultaat via e-mail: categorie groen, oranje of rood.
- Bij groen heb je momenteel weinig of geen gecompliceerde rouwreacties. Dat kan veranderen als iets je triggert. Twijfel je later, vul de vragenlijst zeker opnieuw in.
- Bij oranje of rood zoek je best hulp. Kies liefst iemand die ervaring heeft met rouw (bij jobverlies). Weet je niet waar te beginnen? Praat met je huisarts. Die kan je doorverwijzen.
Wat helpt je vooruit?
Onthou dat rouwen normaal is. Je bent niet gek en je doet niet flauw. Rouw is geen zwakte. Het toont juist hoeveel je job voor je betekende.
Een paar dingen die kunnen helpen om te voorkomen dat je vastloopt in je rouw:
- Neem afscheid van je job op jouw manier.
Dat kan een afscheidsfeestje zijn met je collega’s. Maar net zo goed iets symbolisch met familie of enkele vrienden. Bijvoorbeeld samen je werkspullen verbranden. Doe wat goed voelt voor jou! - Blijf je piekeren? Doe iets dat je uit je hoofd en in je lichaam brengt.
Sporten, tuinieren, puzzelen, een kippenhok bouwen… Of simpelweg je hond of kat aaien. - Ben je boos? Doe er iets mee!
Boosheid is een normale emotie met heel wat energie. Krop die niet op. Ga sporten, poets, schrijf een boze brief die je daarna verbrandt of verscheurt… - Herontdek wat jij belangrijk vindt.
Niet wat ‘moet’ volgens de normen, maar wat jij waardevol vindt: vrijheid, verbinding, creativiteit… En bedenk kleine dingen die je vandaag of morgen al kan doen om dat toe te passen. Bijvoorbeeld, een vriend bellen als verbinding belangrijk voor je is. - Volg de gratis online opleiding ‘Ontslagen, niet verslagen’ van VDAB.
Daarin leer je omgaan met ontslag en werk je aan je veerkracht. - Zoek hulp als je het gevoel hebt dat je er zelf niet doorheen komt.
Bronnen:
- Van De Baan, van Janske Van Eersel
- UWV Webinar