Rechten en plichten als je een inschakelings- of werkloosheidsuitkering ontvangt

Ben je ingeschreven bij VDAB als werkzoekende en ontvang je een inschakelings- of werkloosheidsuitkering? We zetten je rechten en plichten op een rijtje en leggen uit wat er gebeurt als je je niet aan je plichten houdt.

Mijn rechten

Klap alles open

Jobsuggesties

We bezorgen je jobsuggesties. Met deze jobsuggesties willen we je helpen in je zoektocht naar werk. We hopen dat ze je positief verrassen en inspireren. Je bent niet verplicht om ernaar te solliciteren..

Tewerkstellingspremies

Je komt in aanmerking voor tewerkstellingspremies.

Gratis opleiding

Om je kansen op werk te vergroten, kan je gratis opleidingen volgen die erkend worden door VDAB. Bovendien geniet je van een aantal financiële voordelen.

Gelijke kansen

Je hebt recht op gelijke kansen: we zijn er voor iedereen.

Privacy

Je hebt recht op privacy. Als je ingeschreven bent bij VDAB, gebruiken we je gegevens om je zo goed mogelijk te helpen in je zoektocht naar werk. Je kan die gegevens altijd bekijken en aanpassen. Meer info vind je in onze privacyverklaring.

Mijn plichten

Klap alles open

Ik zoek zelf actief naar werk

We verwachten dat je zelf actief naar werk zoekt. We bezorgen je opdrachten in Mijn loopbaan die je helpen in je zoektocht naar werk. Deze opdrachten zijn verplicht. Je moet ze tegen een bepaalde datum afwerken.
Het is belangrijk dat je kan aantonen dat je intensief naar werk zoekt. Hou daarom al je sollicitatie-acties bij in Mijn loopbaan. Bekijk in ons filmpje hoe je dit doet.

Ik mag geen passende job, begeleiding of opleiding van VDAB weigeren

Biedt een bemiddelaar je een vacature, begeleiding of opleiding aan die volgens hem bij jou past? Dan ben je verplicht om te solliciteren naar deze vacature of de begeleiding of opleiding te volgen.

Ik kom de afspraken met de bemiddelaar na en werk actief mee

Je moet alle afspraken nakomen die je bemiddelaar met je maakt en op een positieve manier meewerken.

Telefoongesprek: een bemiddelaar kan je een afspraak sturen voor een telefoongesprek

De bemiddelaar stuurt deze afspraak via de post naar het verblijfsadres dat je ingaf in Mijn loopbaan.
- Gaf je geen verblijfsadres in, dan stuurt de bemiddelaar het naar je officieel adres.
- Verhuis je? Check in Mijn loopbaan of je verblijfsadres nog altijd klopt. Indien niet, pas het zelf aan in Mijn loopbaan of bel naar het gratis nummer 0800 30 700 (elke werkdag van 8 tot 19 uur).
De bemiddelaar stuurt ook een mail naar het e-mailadres dat je ingaf in Mijn Loopbaan. Klopt het mailadres niet meer dat je ingaf? Dan kan je dit zelf wijzigen in Mijn loopbaan of bellen naar het gratis nummer 0800 30 700 (elke werkdag van 8 tot 19 uur).
Je bent verplicht om de bemiddelaar te contacteren op het voorgestelde tijdstip. Kan je de bemiddelaar niet contacteren op het voorgestelde tijdstip?
- Dan moet je dit op voorhand melden aan de bemiddelaar. Zo kunnen jullie een nieuwe afspraak maken. Bovendien moet je ten laatste de derde werkdag na de geplande afspraak een bewijs van de reden van je afwezigheid bezorgen aan de bemiddelaar.
- Wil je eerder bellen? Geen probleem! Je kan bellen naar het gratis nummer 0800 30 700 (elke werkdag van 8 tot 19 uur).

Persoonlijk gesprek: een bemiddelaar kan je een afspraak sturen voor een gesprek

De bemiddelaar stuurt deze afspraak via de post naar het verblijfsadres dat in Mijn loopbaan vermeld wordt.
- Gaf je geen verblijfsadres in, dan stuurt de bemiddelaar het naar je officieel adres.
- Verhuis je? Check dan in Mijn loopbaan of je verblijfsadres nog altijd klopt. Indien niet, pas het zelf aan in Mijn loopbaan of bel naar het gratis nummer 0800 30 700 (elke werkdag van 8 tot 19 uur).
De bemiddelaar stuurt ook een mail naar het e-mailadres dat je ingaf in Mijn Loopbaan. Klopt het mailadres niet meer dat je ingaf? Dan kan je dit zelf wijzigen in Mijn loopbaan of bellen naar het gratis nummer 0800 30 700 (elke werkdag van 8 tot 19 uur).
Je bent verplicht om in te gaan op deze afspraak.
Kan je niet aanwezig zijn op het gesprek?
- Dan moet je dit op voorhand melden aan de bemiddelaar. Zo kunnen jullie een nieuwe afspraak maken.
- Bovendien moet je ten laatste de derde werkdag na de geplande afspraak een bewijs van de reden van je afwezigheid bezorgen aan de bemiddelaar.

Actie

Je bemiddelaar kan een begeleidings-, opleidings-, werkervarings- of andere inschakelingsactie voorstellen. Je bent verplicht om hierop in te gaan en er actief aan mee te werken.
Zo kan hij je bijvoorbeeld vragen om een opleiding te volgen waardoor je sterker staat op de arbeidsmarkt.

Opdracht

Je bemiddelaar kan je een opdracht geven en met je afspreken dat je deze moet uitvoeren.
Zo kan hij je bijvoorbeeld vragen om te reageren op een bepaalde vacature. Achteraf kan hij bij de werkgever peilen hoe de sollicitatie verliep en dit met je bespreken.

Ik ben bereikbaar via mail en lees de mails die ik van VDAB ontvang

We sturen berichten naar het mailadres dat je ingaf in Mijn loopbaan.

Krijg je geen berichten van ons? Check je spam.
Wil je je mailadres wijzigen? Wijzig het zelf in Mijn loopbaan of bel naar het gratis nummer 0800 30 700 (elke werkdag van 8 tot 19 uur).

Ik ben bereikbaar via de post en lees de brieven die ik van VDAB ontvang

We kunnen je ook brieven versturen. We versturen deze brieven naar het verblijfsadres dat je ingaf in Mijn loopbaan. Gaf je geen verblijfsadres in, dan sturen we het naar je officieel adres.

Verhuis je? Check dan in Mijn loopbaan of je verblijfsadres nog altijd klopt.
Indien niet, pas het zelf aan in Mijn loopbaan of bel naar het gratis nummer 0800 30 700 (elke werkdag van 8 tot 19 uur).

Als je ontslagen bent, zou het kunnen dat je outplacement moet volgen.
Als je een opleiding volgt met een vrijstelling van beschikbaarheid, heb je specifieke plichten.

Wat als ik me niet aan mijn plichten hou?

We volgen je werkzoekgedrag op. Oordelen we dat je niet voldoende inspanningen doet om werk te vinden? Dan bezorgen we je dossier aan de Controledienst. De Controledienst beslist of je een sanctie krijgt of niet.

Klap alles open

Wanneer volgt VDAB mijn werkzoekgedrag op?

VDAB volgt je werkzoekgedrag op als je aan deze vijf voorwaarden voldoet:

Je bent volledig werkloos.
Je krijgt een werkloosheids- of inschakelingsuitkering.
Je bent verplicht ingeschreven bij VDAB als werkzoekende.
Je bent arbeidsgeschikt.
Je bent niet vrijgesteld van beschikbaarheid voor de arbeidsmarkt. Meer info hierover vind je op rva.be bij 'Kunt u van bepaalde verplichtingen vrijgesteld worden?'

In welke gevallen volgt VDAB mijn werkzoekgedrag niet op?

In bepaalde gevallen volgt VDAB je werkzoekgedrag niet op.
- Als je een vrijwillig deeltijds werknemer bent.
- Als RVA je erkend heeft als een persoon zonder verdienvermogen omwille van een ernstige handicap.
- Als je als havenarbeider of erkend zeevisser werkt.
- Als je in de brandstoffenhandel in Oost-Vlaanderen werkt.
- Tijdens de periode waarin je voor minstens 12 ononderbroken maanden afziet van uitkeringen tot je opnieuw een uitkeringsaanvraag als volledig werkloze indient.
- Tijdens de periode dat de gerechtelijke procedure loopt als je beroep indiende tegen de beslissing van arbeidsgeschiktheid die het ziekenfonds of het RIZIV nam. En dit voor maximum drie jaar.
Daarnaast zijn er ook specifieke situaties waarin VDAB niet je volledige werkzoekgedrag opvolgt, maar enkel opvolgt of je welbepaalde afspraken nakomt.
- Als je een opleiding, studie of stage met een vrijstelling volgt.
- Als je een bedrijfstoeslag ontvangt of 60 jaar bent of ouder.
- Tijdens de drie maanden vóór je vermoedelijke of werkelijke bevallingsdatum, gedurende de vier maanden die volgen op de werkelijke bevallingsdatum en tijdens je bevallingsrust.
- Als een geneesheer van RVA vastgesteld heeft dat je definitief 33% arbeidsongeschikt bent en je een intensief begeleidingstraject volgt dat aangepast is aan je gezondheidstoestand.
- Als je een specifiek begeleidingstraject volgt met het oog op het verhelpen van problemen van psychologische, medische of sociale aard die je inschakeling op de arbeidsmarkt belemmeren.

Hoe weet ik wat mijn rechten en plichten zijn als werkzoekende?

Na je inschrijving als werkzoekende, vragen we je via mail of brief om ons digitaal startpakket door te nemen. Hierin leggen we uit:

welke rechten en plichten je hebt als werkzoekende,
dat je actief op zoek moet gaan naar een nieuwe job en moet meewerken aan acties en opdrachten die VDAB je voorstelt,
dat je aanwezig moet zijn als je VDAB-bemiddelaar een afspraak met je maakt,
wat de gevolgen zijn als je je niet aan je plichten houdt.

Hoe volgt VDAB mijn werkzoekgedrag op?

Je VDAB-bemiddelaar gaat continu na of je voldoende inspanningen doet om werk te vinden. Om hier een beter beeld van te krijgen, kan hij je uitnodigen voor een persoonlijk of telefonisch opvolgingsgesprek.

Is het je eerste opvolgingsgesprek met je bemiddelaar? Dan beoordeelt hij je werkzoekgedrag vanaf het begin van je werkloosheid tot op het moment van het gesprek. Heb je al een opvolgingsgesprek gehad? Dan gaat het over de periode die verlopen is sinds het vorige gesprek.

VDAB beoordeelt je werkzoekgedrag op basis van objectieve feiten. Daarom is het belangrijk dat je kan aantonen dat je actief naar werk gezocht hebt. Je kan dit onder andere doen door je sollicitatiewerkmap in Mijn loopbaan aan te vullen. Bekijk ons filmpje voor meer info.

Om een positieve beoordeling te krijgen, moet je regelmatig naar werk zoeken, op verschillende manieren naar werk zoeken en mag je je niet beperken tot één sector.

Wat bespreekt mijn bemiddelaar met me tijdens het opvolgingsgesprek?

Je bemiddelaar bespreekt een aantal zaken met je tijdens het opvolgingsgesprek.

Hij bekijkt welke acties je ondernomen hebt om werk te vinden.
Hij bekijkt of je gewerkt hebt of een opleiding gevolgd hebt om je kansen op werk te vergroten.
Hij bekijkt of je de afspraken die je gemaakt hebt met je VDAB-bemiddelaar bent nagekomen.
- Kreeg je een opdracht? Dan bekijkt hij of je deze bent nagekomen binnen de afgesproken termijn.
- Stelde je VDAB-bemiddelaar een begeleidings-, opleidings-, werkervarings- of andere inschakelingsacties voor? Dan bekijkt hij of je er bent op ingegaan en er actief hebt aan meegewerkt.
Stelde je VDAB-bemiddelaar een passende job voor? Dan bekijkt hij of je gesolliciteerd hebt.

Houdt mijn bemiddelaar rekening met mijn persoonlijke situatie?

Ja. Bij de beoordeling van je inspanningen naar werk, houdt hij rekening met:

je competenties
je leeftijd
je opleidingsniveau
je verplaatsingsmogelijkheden,
je fysieke en mentale capaciteiten (zoals vastgesteld tijdens een medisch onderzoek),
je sociale en familiale situatie,
de toestand van de arbeidsmarkt in je gemeente of stad en de aangrenzende gemeentes of steden,
andere relevante gegevens.

Wat gebeurt er als mijn bemiddelaar oordeelt dat ik voldoende inspanningen deed om werk te vinden?

Als je bemiddelaar oordeelt dat je voldoende inspanningen gedaan hebt om werk te vinden, laat hij je dit weten na het opvolgingsgesprek en maakt hij een afspraak met je voor een nieuw opvolgingsgesprek. In tussentijd blijf je het al het mogelijke doen om werk te vinden.

Je bemiddelaar kan ook met jou bekijken wat je gaat ondernemen om een job te vinden. Hij kan je bepaalde opdrachten geven of een begeleidings-, opleidings-, werkervarings- of andere inschakelingsactie voorstellen. Deze afspraken worden genoteerd in een afsprakenblad.

Wat gebeurt als mijn bemiddelaar oordeelt dat ik onvoldoende inspanningen deed om werk te vinden?

Als je bemiddelaar tijdjens een persoonlijk opvolgingsgesprek oordeelt dat je onvoldoende inspanningen deed om werk te vinden, maakt hij een individueel actieplan voor je op. Jullie bekijken dan samen wat je gaat ondernemen om een job te vinden. Zo kan hij je bepaalde opdrachten geven of een begeleidings-, opleidings-, werkervarings- of andere inschakelingsacties voorstellen. Deze afspraken worden genoteerd in een formeel afsprakenblad en jullie leggen een nieuw opvolgingsgesprek vast.
Als je bemiddelaar tijdens een telefonisch opvolgingsgesprek denkt dat je onvoldoende inspanningen deed om werk te vinden, nodigt hij je eerst nog uit voor een persoonlijk opvolgingsgesprek vooraleer hij je inspanningen beoordeelt.
Kwam je de gemaakte afspraken niet na en deed je onvoldoende inspanningen om werk te vinden? Dan zetten jullie alle verdere afspraken in een formeel afsprakenblad dat je ondertekent. Kwam je ook deze afspraken niet na? Dan kan de bemiddelaar je vragen een ‘ultiem afsprakenblad’ te tekenen. Daarmee geeft hij je een laatste kans. Opgelet: je moet de afspraken op je ultiem afsprakenblad binnen de maand uitvoeren.
Weiger je het formeel of ultiem afsprakenblad te ondertekenen, of ben je de afspraken van het ultiem afsprakenblad niet nagekomen? Dan stuurt je bemiddelaar je dossier door naar de Controledienst. De Controledienst kan je een sanctie opleggen die gevolgen heeft voor je uitkering.

Wat gebeurt er als mijn bemiddelaar mijn dossier doorstuurt naar de Controledienst van VDAB?

Je bemiddelaar stuurt je dossier door als hij oordeelt dat je onvoldoende inspanningen gedaan hebt om werk te vinden. De Controledienst zal je uitnodigen om jouw kant van het verhaal te vertellen tijdens een verhoor of via een schriftelijk verweer. De Controledienst kan sancties opleggen die gevolgen hebben voor je uitkering. Bekijk alle info over de Controledienst.

U bent hier

Rechten en plichten als je een inschakelings- of werkloosheidsuitkering ontvangt

Mijn rechten

Mijn plichten

Wat als ik me niet aan mijn plichten hou?