Rechten en plichten als je een inschakelings- of werkloosheidsuitkering ontvangt

Ben je ingeschreven bij VDAB als werkzoekende en ontvang je een inschakelings- of werkloosheidsuitkering? We zetten je rechten en plichten op een rijtje en leggen uit wat er gebeurt als je je niet aan je plichten houdt.

Mijn rechten

1. Jobsuggesties

We bezorgen je jobsuggesties. Met deze jobsuggesties willen we je helpen in je zoektocht naar werk. We hopen dat ze je positief verrassen en inspireren. Je bent niet verplicht om ernaar te solliciteren.

2. Tewerkstellingspremies

Je komt in aanmerking voor tewerkstellingspremies.

3. Gratis opleiding

Om je kansen op werk te vergroten, kan je gratis opleidingen volgen die erkend worden door VDAB. Bovendien geniet je van een aantal financiële voordelen.

4. Gelijke kansen

Je hebt recht op gelijke kansen: we zijn er voor iedereen.

5. Privacy

Je hebt recht op privacy. Als je ingeschreven bent bij VDAB, gebruiken we je gegevens om je zo goed mogelijk te helpen in je zoektocht naar werk. Je kan die gegevens altijd bekijken en aanpassen. Meer info vind je in onze privacyverklaring.

Mijn plichten

1. Ik zoek zelf actief naar werk

  • We verwachten dat je zelf actief naar werk zoekt. We bezorgen je opdrachten die je helpen in je zoektocht naar werk. Deze opdrachten zijn verplicht. Je moet ze tegen een bepaalde datum afwerken. De opdrachten vind je in je account. Koos je ervoor om de communicatie ook via de post te ontvangen, dan krijg je ze eveneens via de post.
  • Het is belangrijk dat je kan aantonen dat je intensief naar werk zoekt. Bewaar daarom al je vacatures en sollicitaties in je account.

2. Ik mag geen passende job, begeleiding of opleiding weigeren

Biedt VDAB of een werkgever je een passende job aan? Dan ben je verplicht om te solliciteren naar deze vacature. Nodigt de werkgever je daarna uit voor een sollicitatiegesprek? Dan moet je hieraan deelnemen.

We houden rekening met wettelijke criteria om te bepalen of een job bij je past. Bijvoorbeeld: je competenties, het loon, de afstand naar het werk... 

Biedt VDAB je een passende begeleiding of opleiding aan? Dan ben je verplicht om de begeleiding of opleiding te volgen.

Voor meer info kan je bij je bemiddelaar terecht. 

3. Ik kom de afspraken met de bemiddelaar na en werk actief mee

Je moet alle afspraken nakomen die je bemiddelaar met je maakt en op een positieve manier meewerken. Ontdek wat dit concreet inhoudt.

4. Ik volg outplacement indien ik aan de voorwaarden voldoe

Als je ontslagen bent, zou het kunnen dat je outplacement moet volgen.

Wat als ik me niet aan mijn plichten hou?

We volgen je werkzoekgedrag op. Oordelen we dat je niet voldoende inspanningen doet om werk te vinden? Dan bezorgen we je dossier aan de Controledienst. De Controledienst beslist of je een sanctie krijgt of niet.

Toon minder - Klap open

VDAB volgt je werkzoekgedrag op als je aan deze vijf voorwaarden voldoet:

Toon minder - Klap open
  • In bepaalde gevallen volgt VDAB je werkzoekgedrag niet op.
    • Als je een vrijwillig deeltijds werknemer bent.
    • Als RVA je erkend heeft als een persoon zonder verdienvermogen omwille van een ernstige handicap.
    • Als je als havenarbeider of erkend zeevisser werkt.
    • Als je in de brandstoffenhandel in Oost-Vlaanderen werkt.
    • Tijdens de periode waarin je voor minstens 12 ononderbroken maanden afziet van uitkeringen tot je opnieuw een uitkeringsaanvraag als volledig werkloze indient.
    • Tijdens de periode dat de gerechtelijke procedure loopt als je beroep indiende tegen de beslissing van arbeidsgeschiktheid die het ziekenfonds of het RIZIV nam. En dit voor maximum drie jaar.
  • Daarnaast zijn er ook specifieke situaties waarin VDAB niet je volledige werkzoekgedrag opvolgt, maar enkel opvolgt of je welbepaalde afspraken nakomt.
    • Als je een kunstwerkuitkering krijgt.
    • Als je een opleiding, studie of stage met een vrijstelling volgt.
    • Als je een bedrijfstoeslag ontvangt of 60 jaar bent of ouder.
    • Tijdens de drie maanden vóór je vermoedelijke of werkelijke bevallingsdatum, gedurende de vier maanden die volgen op de werkelijke bevallingsdatum en tijdens je bevallingsrust.
    • Als een geneesheer van RVA vastgesteld heeft dat je definitief 33% arbeidsongeschikt bent en je een intensief begeleidingstraject volgt dat aangepast is aan je gezondheidstoestand.
    • Als je een specifiek begeleidingstraject volgt met het oog op het verhelpen van problemen van psychologische, medische of sociale aard die je inschakeling op de arbeidsmarkt belemmeren.
Toon minder - Klap open

Je vindt je rechten en plichten op vdab.be.

Na je inschrijving als werkzoekende krijg je in je account de opdracht om je rechten en plichten te bekijken. Heb je ervoor gekozen om de communicatie via de post te ontvangen, dan ontvang je de opdracht ook via de post.

Toon minder - Klap open

Je VDAB-bemiddelaar gaat continu na of je voldoende inspanningen doet om werk te vinden. Om hier een beter beeld van te krijgen, kan je uitgenodigd worden voor een opvolgingsgesprek.

Is het je eerste opvolgingsgesprek? Dan beoordeelt je bemiddelaar je werkzoekgedrag vanaf het begin van je werkloosheid tot op het moment van het gesprek. Heb je al een opvolgingsgesprek gehad? Dan gaat het over de periode die verlopen is sinds het vorige gesprek.

VDAB beoordeelt je werkzoekgedrag op basis van objectieve feiten. Daarom is het belangrijk dat je kan aantonen dat je actief naar werk gezocht hebt. Je kan dit onder andere doen door je vacatures en sollicitaties te bewaren in je account.

Om een positieve beoordeling te krijgen, moet je regelmatig naar werk zoeken, op verschillende manieren naar werk zoeken en mag je je niet beperken tot één sector.

Toon minder - Klap open

Je bemiddelaar bespreekt een aantal zaken met je tijdens het opvolgingsgesprek.

  • Welke acties heb je ondernomen om werk te vinden?
  • Heb je gewerkt of een opleiding gevolgd om je kansen op werk te vergroten?
  • Ben je de afspraken met je VDAB-bemiddelaar nagekomen?
    • Heb je jouw opdrachten gedaan binnen de afgesproken termijn?
    • Ben je ingegaan op en heb je actief meegewerkt aan begeleidings-, opleidings-, werkervarings- of andere inschakelingsacties?
  • Heb je gesolliciteerd voor passende jobs die je bemiddelaar heeft voorgesteld?
Toon minder - Klap open

Ja. Bij de beoordeling van je inspanningen naar werk houdt je bemiddelaar rekening met:

  • je competenties
  • je leeftijd
  • je opleidingsniveau
  • je verplaatsingsmogelijkheden,
  • je fysieke en mentale capaciteiten (zoals vastgesteld tijdens een medisch onderzoek),
  • je sociale en familiale situatie,
  • de toestand van de arbeidsmarkt in je gemeente of stad en de aangrenzende gemeentes of steden,
  • andere relevante gegevens.
Toon minder - Klap open

Oordeelt je bemiddelaar dat je voldoende inspanningen deed om werk te vinden? Dan hoor je dit na het opvolgingsgesprek en krijg je een afspraak voor een nieuw opvolgingsgesprek. In tussentijd blijf je het al het mogelijke doen om werk te vinden.

Je bemiddelaar kan ook met jou bekijken wat je gaat ondernemen om een job te vinden. Dit kan een bepaalde opdracht zijn of een begeleidings-, opleidings-, werkervarings- of andere inschakelingsactie. Deze afspraken worden genoteerd in een afsprakenblad.

Toon minder - Klap open
  • Als je bemiddelaar tijdjens een persoonlijk opvolgingsgesprek oordeelt dat je onvoldoende inspanningen deed om werk te vinden, krijg je een individueel actieplan. Jullie bekijken dan samen wat je gaat ondernemen om een job te vinden. Dit kunnen bepaalde opdrachten zijn of begeleidings-, opleidings-, werkervarings- of andere inschakelingsacties. Deze afspraken worden genoteerd in een formeel afsprakenblad en jullie leggen een nieuw opvolgingsgesprek vast.
  • Als je bemiddelaar tijdens een telefonisch opvolgingsgesprek denkt dat je onvoldoende inspanningen deed om werk te vinden, krijg je eerst een uitnodiging voor een persoonlijk opvolgingsgesprek vooraleer je wordt beoordeeld.
  • Kwam je de gemaakte afspraken niet na en deed je onvoldoende inspanningen om werk te vinden? Dan zetten jullie alle verdere afspraken in een formeel afsprakenblad dat je ondertekent. Kwam je ook deze afspraken niet na? Dan kan de bemiddelaar je vragen een ‘ultiem afsprakenblad’ te tekenen. Daarmee krijg je een laatste kans. Opgelet: je moet de afspraken op je ultiem afsprakenblad binnen de afgesproken deadlines uitvoeren.
  • Weiger je het formeel of ultiem afsprakenblad te ondertekenen, of ben je de afspraken van het ultiem afsprakenblad niet nagekomen? Dan stuurt je bemiddelaar je dossier door naar de Controledienst. De Controledienst kan je een sanctie opleggen die gevolgen heeft voor je uitkering.
Toon minder - Klap open

Je bemiddelaar stuurt je dossier door als je onvoldoende inspanningen gedaan hebt om werk te vinden. De Controledienst zal je via de post uitnodigen om jouw kant van het verhaal te vertellen tijdens een verhoor of via een schriftelijk verweer. De Controledienst kan sancties opleggen die gevolgen hebben voor je uitkering. Bekijk alle info over de Controledienst.